16/05/1948 – Η δολοφονία Πολκ (1948)

Στις αναρτήσεις μας που ανήκουν στη γενική θεματική «Ιστορία Ανάποδη» θυμόμαστε, με αφορμή την επέτειό τους κάθε φορά, λιγότερο ή περισσότερο ξεχασμένες στιγμές της κοινωνικής ιστορίας αυτής της πόλης, στιγμές που φωτίζουν όχι μόνο τον τρόπο που βλέπουμε ως δημοτικό σχήμα το παρελθόν, αλλά και το παρόν και το μέλλον της, στιγμές που κατέγραψε το μέλος και υποψήφιός μας Γιάννης Γκλαρνέτατζης στα βιβλία του «Στιγμές Σαλονίκης».

Στις 16.5.1948 ένας βαρκάρης εντοπίζει στον Θερμαϊκό ένα επιπλέον πτώμα, δηλαδή ένα πτώμα που επιπλέει στη θάλασσα, αλλά κι ένα που έρχεται να προστεθεί στα χιλιάδες που βρίσκονται σπαρμένα στην Ελλάδα του Εμφυλίου. Μόνο που αυτό το πτώμα περισσεύει, καθώς ανήκει στον ανταποκριτή του CBS Τζωρτζ Πολκ. Ο Αμερικανός δημοσιογράφος είχε έρθει στη Θεσσαλονίκη στις 9.5 κι έμενε στο ξενοδοχείο Αστόρια (γων. Τσιμισκή με Αγ. Σοφίας), ενώ το τελευταίο γεύμα του ήταν στο κέντρο Λουξεμβούργο. Παντρεμένος με Ελληνίδα αεροσυνοδό ο Πολκ ερευνούσε τη χρήση της αμερικανικής βοήθειας στην Ελλάδα, ενώ είχε προχωρήσει και σε επαφές για να πάρει συνέντευξη από τον αρχηγό του Δημοκρατικού Στρατού Μάρκο Βαφειάδη.

Μετά την αναγνώριση του πτώματος, ο πρωθυπουργός Θεμ. Σοφούλης δήλωσε πως η ανεύρεση των ενόχων αποτελούσε ζήτημα τιμής για τις ελληνικές αρχές. Κι όπως επιβεβαίωσαν κι οι πρόσφατες εκλογές η ελληνική αστυνομία είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη σε ζητήματα που εμπλέκουν αίμα και τιμή. Έτσι εξιχνίασε γρήγορα την υπόθεση. Τον Αύγουστο του 1948 συνελήφθη ο αριστερός δημοσιογράφος Γρηγόρης Στακτόπουλος, που ομολόγησε ότι βοήθησε του κομμουνιστές Μουζενίδη και Βασβανά να σκοτώσουν τον Πολκ, για να εκθέσουν την ελληνική κυβέρνηση στον διεθνή παράγοντα. Με βάση την ομολογία του ο Στακτόπουλος θα καταδικαστεί τον Απρίλιο του 1949 σε ισόβια κάθειρξη, ενώ οι άλλοι δύο κατηγορούμενοι θα καταδικαστούν ερήμην σε θάνατο, ως φυσικοί αυτουργοί.

Βέβαια, ο ίδιος ο Στακτόπουλος θα ισχυριστεί ότι η ομολογία του υπήρξε αποτέλεσμα σκληρών βασανιστηριών, αλλά βασανίζουν ανθρώπους οι αστυνομικοί; Επιπλέον, ήταν κι ο μόνος που τιμωρήθηκε, καθώς ο Μουζενίδης δεν θα μπορούσε ποτέ να εκτελεστεί, αφού ήταν ήδη νεκρός τη χρονική στιγμή που έγινε το έγκλημα, ενώ κι ο Βασβανάς βρισκόταν τότε εκτός Ελλάδας.

Έκτοτε έχει χυθεί πολύ μελάνι για την υπόθεση Πολκ. Είναι, πλέον, προφανές ότι η καταδίκη του Στακτόπουλου ήταν αποτέλεσμα σκευωρίας, κάτι που ισχυριζόταν κι ο ίδιος και μέσα στη φυλακή κι έξω απ’ αυτήν (από το 1960 είχε αποφυλακισθεί μετά την απονομή χάριτος). Ένα σημαντικό ερώτημα είναι γιατί ο Άρειος Πάγος απορρίπτει συστηματικά το αίτημα για αναψηλάφηση της δίκης, ακόμη και πολύ πρόσφατα; Το ΚΚΕ, από την πρώτη στιγμή κατονόμασε ως υπεύθυνους για το έγκλημα τους πράκτορες της Ειδικής Ασφάλειας. Μια άλλη πιθανότητα είναι οι διάφοροι που εμπλέκονταν στη διαχείριση της υπερατλαντικής οικονομικής βοήθειας που, καθώς ήταν πολλά τα λεφτά που τους απέφερε αυτή η διαχείριση, είναι πολύ πιθανό να ήθελαν να κλείσουν το στόμα ενός ενοχλητικού δημοσιογράφου.

Μετά από τόσες δεκαετίες μάλλον δεν θα μάθουμε ποτέ ποιοι ήταν οι πραγματικοί ένοχοι της δολοφονίας. Κι έτσι ένα ακόμα φάντασμα θα συνεχίσει να πλανάται πάνω από την πόλη.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *