Εναλλακτική πρόταση προς το Δημοτικό Συμβούλιο για τα ανταποδοτικά τέλη

Η εισήγηση της Διοίκησης του Δήμου Θεσσαλονίκης στο Δημοτικό Συμβούλιο για τα ανταποδοτικά τέλη (11/11/19) είναι κοινωνικά και περιβαλλοντικά άδικη, πρόχειρη κι ατεκμηρίωτη, ενάντια στο δημόσιο συμφέρον.

Είναι κοινωνικά άδικη γιατί με τους συντελεστές που προτείνει, στην πραγματικότητα υποχρεώνει τους πολλούς, τους φτωχούς, τους κατοίκους, να πληρώνουν τα τέλη που κανονικά αντιστοιχούν στις επιχειρήσεις. Ο βασικός συντελεστής για τις κατοικίες είναι 1,5 ευρώ/τ.μ. και για τις επιχειρήσεις μόλις 3,76 ευρώ/τ.μ., ενώ για τις επιχειρήσεις που παράγουν περισσότερα απορρίμματα (εστίαση, σούπερ μάρκετ) αυξάνει ελάχιστα, στα μόλις 4,06 τ.μ. Η σχέση ανάμεσα στο συντελεστή για την κατοικία και στον υψηλότερο συντελεστή για τις επιχειρήσεις, είναι μόλις 1:2,7 –τη στιγμή που ακόμα και το νομικό πλαίσιο επιτρέπει αυτή η σχέση να φτάνει ως και το 1:10. Για να το πούμε με ένα απλό παράδειγμα, αυτό σημαίνει ότι μια καφετέρια ή ένα ταχυφαγείο αλυσίδας 30 τ.μ. στο κέντρο, από αυτές που δίνουν κάθε μέρα χιλιάδες συσκευασίες μίας χρήσης, πληρώνει λιγότερα δημοτικά τέλη από ένα διαμέρισμα 85 τ.μ., ενώ προφανώς παράγει πολλαπλάσια απορρίμματα από αυτό. Με άλλα λόγια, η σημερινή και όλες οι προηγούμενες διοικήσεις του Δήμου, εξυπηρετώντας τους πλούσιους και τις επιχειρήσεις, μας βάζουν τόσα χρόνια να πληρώνουμε εμείς αντί για αυτούς. Αυτό λέγεται, με μια λέξη, κλοπή.

Γίνεται ακόμα πιο άδικη γιατί ο διαχωρισμός σε ζώνες που υιοθετεί (παρόμοιος με τις προηγούμενες αποφάσεις), δεν λαμβάνει καθόλου υπόψη τα πραγματικά δεδομένα, ποιες γειτονιές είναι φτωχότερες και ποιες παράγουν λιγότερα απορρίμματα κατά κατοικία. Έτσι, στις κατοικίες ο μειωμένος συντελεστής (1,13 ευρώ/τ.μ.) ισχύει μόνο στα δυτικά του Δήμου, στην Άνω Πόλη και την Τριανδρία. Δεν πιστεύουμε ότι οι εργαζόμενοι στην Τούμπα, τα λαϊκά σπίτια στη Μπότσαρη ή τη Χαριλάου έχουν μικρότερες ανάγκες ή παράγουν περισσότερα σκουπίδια από την Άνω Πόλη ή την Τριανδρία. Όσο αφορά δε τα καταστήματα, γίνεται μόνο μια γενική διάκριση σε δύο ζώνες· έτσι τα πανάκριβα πολυκαταστήματα της Τσιμισκή και τα εμπορικά κέντρα καλούνται να πληρώσουν τα ίδια τέλη με τα μικρομάγαζα στη Δελφών ή την Ολυμπιάδος.

Είναι περιβαλλοντικά άδικη γιατί, τσουβαλιάζοντας όλες τις επιχειρήσεις σε ένα συντελεστή εξαιρετικά χαμηλό σε σχέση με των κατοικιών, δεν δίνει κανένα κίνητρο για μια πραγματική μείωση των απορριμμάτων, εκεί που αυτά παράγονται: στον κύκλο παραγωγής και εμπορίου. Αν ο Δήμος έμπαινε στον κόπο να πιστοποιεί ποιες επιχειρήσεις κάνουν μια πραγματική προσπάθεια στην κατεύθυνση της κυκλικής οικονομίας, καταργούν τις συσκευασίες μιας χρήσης και μειώνουν τα υπόλοιπα απορρίμματα, θα μπορούσε να τις εντάσσει σε έναν προνομιακά χαμηλότερο συντελεστή, σε σχέση με αυτές που συνεχίζουν να στηρίζουν την κερδοφορία τους στην εύκολη λύση των συσκευασιών μιας χρήσης.

Είναι πρόχειρη και ατεκμηρίωτη γιατί ουσιαστικά ορίζει όλους τους συντελεστές στην τύχη, χωρίς να δίνει κανένα πραγματικό στοιχείο για το πόσα απορρίμματα παράγει κάθε χρήση, παρότι σύμφωνα με το νόμο οι συντελεστές θα πρέπει να βασίζονται σε τέτοιες εκτιμήσεις. Δεν μπαίνει καν στον κόπο να αναφέρει πόσα απορρίμματα συγκομίζονται από κάθε περιοχή. Ακολουθώντας απλά την πεπατημένη, αντιγράφει τους άδικους συντελεστές των προηγούμενων ετών και επιβάλλει απλά μια οριζόντια μείωση 12,5%, εκμεταλλευόμενη το πλεόνασμα που συγκεντρώθηκε από τις προηγούμενες χρήσεις.

Η σημερινή διοίκηση διαφημίζει μάλιστα αυτή τη μείωση ως «φιλολαϊκή πολιτική». Εμάς δεν μας ενδιαφέρει αν προεκλογικά είχε πει ότι θα μειώσει τα τέλη κατά 50% σε μία ή σε τέσσερις χρονιές. Μας ενδιαφέρει ότι για να ξεπληρώσει τα προεκλογικά της γραμμάτια, η -όχι και τόσο- νέα διοίκηση σπαταλά ένα αποθεματικό που δημιουργήθηκε τα προηγούμενα έτη με βάση την υπερχρέωση των κατοίκων κι εξαιτίας της απουσίας επενδύσεων στη δημόσια διαχείριση των απορριμμάτων. Μια πολιτική που οδήγησε στις σημερινές ελλείψεις σε οχήματα, κάδους, μέτρα ασφάλειας, με μια φράση την οικτρή κατάσταση που βρίσκεται η καθαριότητα στη Θεσσαλονίκη.

Η κατασπατάληση του πλεονάσματος στην οριζόντια μείωση -ακόμα κι αν αυτή γίνει τελικά σε βάθος τετραετίας και όχι σε ένα χρόνο, όπως είχε αφήσει να εννοηθεί προεκλογικά ο κ. Ζέρβας- απογυμνώνει τον Δήμο από τους πόρους και τα μέσα του, για να τον καταστήσει τελικά ευάλωτο στις πιέσεις για παραχώρηση των υπηρεσιών στους ιδιώτες. Γι’ αυτό τελικά, η φετινή εισήγηση είναι ακόμα πιο εχθρική ενάντια στο δημόσιο συμφέρον, ακόμα πιο υποταγμένη στα ιδιωτικά συμφέροντα.

Το πλεόνασμα θα μπορούσε να επενδυθεί σε μια προσπάθεια απεξάρτησης από το αποτυχημένο μοντέλο της ιδιωτικής ανακύκλωσης και του μπλε κάδου, με τα μηδαμινά ποσοστά ανάκτησης, τα καμένα ΚΔΑΥ, τα εργατικά κάτεργα. Στη δημιουργία ενός νέου μοντέλου δημόσιας διαχείρισης των απορριμμάτων, με ενεργές πολιτικές μείωσης, με διαχωρισμό στην πηγή και πολλαπλά ρεύματα ανακύκλωσης, με ανανέωση και σωστή συντήρηση του στόλου, με τις αναγκαίες προσλήψεις τεχνικού και επιστημονικού προσωπικού (το οποίο επιτέλους θα μετρήσει ποιος παράγει πόσα απορρίμματα για να κατανείμει δίκαια τους συντελεστές).

Δυστυχώς, από τη θέση της αντιπολίτευσης, δεν μπορούμε να επιβάλλουμε μια τέτοια στροφή. Δεν μπορούμε καν να υπολογίσουμε εκ νέου δίκαια και σωστά τους συντελεστές για κάθε χρήση και κάθε περιοχή. Μπορούμε όμως τουλάχιστον να διεκδικήσουμε μια πιο δίκαιη κατανομή των τελών μεταξύ κατοικιών κι εμπορικών χρήσεων. Για τον σκοπό αυτό, υποβάλλουμε στο Δημοτικό Συμβούλιο εναλλακτική πρόταση υπολογισμού των ανταποδοτικών τελών, διατηρώντας το ίδιο τελικό οικονομικό αποτέλεσμα με την εισήγηση της Οικονομικής Επιτροπής.

Η πρόταση της Πόλης Ανάποδα – Δύναμη Ανατροπής

Η εισήγηση της Οικονομικής Επιτροπής προτείνει μείωση των γενικών συντελεστών κατοικίας και επαγγελματικών χώρων περίπου κατά 12,5% από το προηγούμενο έτος (2018). Σύμφωνα με την εισήγηση, τα αναμενόμενα έσοδα (στο υποθετικό σενάριο συνολικής είσπραξης) από τα ανταποδοτικά τέλη θα διαμορφωθούν έτσι:

Κατοικίες: 17.682.858τμ x 1,50 €/τμ =26.524.287 €

Επαγγελματικοί χώροι: 7.646.246τμ x 3,76 €/τμ=28.749.884,96€

Σύνολο: 55.274.171,96 €

Στην εναλλακτική πρόταση της «Πόλης Ανάποδα – Δύναμης Ανατροπής», ο γενικός συντελεστής για την κατοικία διαμορφώνεται στο 1 €/τμ (μείωση κατά 42% σε σχέση με 2018) και ο γενικός συντελεστής για τους επαγγελματικούς χώρους αυξάνεται στα 5,50 €/τμ (αύξηση κατά 28% σε σχέση με 2018, που αντιστοιχεί περίπου στα επίπεδα του 2015).

Σε αυτή την περίπτωση, τα αναμενόμενα έσοδα θα διαμορφωθούν αντίστοιχα:

Κατοικίες: 17.682.858τμ x 1 €/τμ = 17.682.858,00 €

Επαγγελματικοί χώροι: 7.646.246τμ x 5,5 €/τμ= 42.054.353,00 €

Σύνολο: 59.737.211,00 €

Το σύνολο είναι κατά 25% ή κατά 4,5 εκατομμύρια ευρώ πλεονασματικό σε σχέση με την εισήγηση της Οικονομικής Επιτροπής.

Με αυτό το πλεόνασμα, προτείνεται η ειδική μείωση για τα φτωχότερα στρώματα με τα μεγαλύτερα προβλήματα (πολύτεκνοι, μονογονεϊκές οικογένειες, άτομα με αναπηρία, άποροι, δικαιούχοι του ΚΕΑ) να αυξηθεί από το 50% στο 75% και -το σημαντικότερο- να προστεθούν σε αυτές τις κατηγορίες και οι άνεργοι/ες.

Μέχρι να γίνει δικαιότερος διαχωρισμός των ζωνών στην κατοικία, ο νέος χαμηλός συντελεστής θα ισχύει οριζόντια και για τις 2 ζώνες, γεγονός που θα αυξήσει το πλεόνασμα.

Με βάση τον νέο μειωμένο γενικό συντελεστή για την κατοικία, μειώνεται κατά αναλογία ο γενικός συντελεστής για τα ακίνητα που χρησιμοποιούνται για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς και για τα πανεπιστήμια, ανταποδίδοντας έτσι τα οφέλη που αποκομίζει η πόλη από αυτές τις σημαντικές χρήσεις. Τέλος, με βάση τους νέους γενικούς συντελεστές, διαμορφώνονται αντίστοιχα οι επιμέρους ειδικοί συντελεστές.

Τέλος, για το αμέσως επόμενο έτος προτείνουμε:

  • Αναπροσδιορισμό των ειδικών κατηγοριών για τους επαγγελματικούς χώρους, με μεγαλύτερη κλιμάκωση των συντελεστών ανάλογα με τον όγκο των παραγόμενων επιχειρημάτων.

  • Πιστοποίηση των επιχειρήσεων που αποδεδειγμένα μειώνουν την παραγωγή απορριμμάτων, ώστε να ενταχθούν στον χαμηλότερο συντελεστή.

  • Επένδυση του λιμνάζοντος πλεονάσματος στην κατεύθυνση της δημιουργίας ενός νέου δημόσιου μοντέλου διαχείρισης απορριμμάτων και ανακύκλωσης.

One thought on “Εναλλακτική πρόταση προς το Δημοτικό Συμβούλιο για τα ανταποδοτικά τέλη

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *