Πηγαίνοντας προς τη λήξη της προεκλογικής περιόδου, φαίνεται πως ο κατήφορος των συστημικών παρατάξεων δεν έχει πάτο. Κάτι σαν τον μπλε κάδο της ανακύκλωσης: ό,τι και να πετάξεις μέσα, χάνεται (αντί να ανακυκλώνεται).
Τελευταίο και χαρακτηριστικό δείγμα, ο ανεξάρτητος κεντροαριστεροδεξιός Κωνσταντίνος Ζέρβας: 10 ημέρες πριν τις εκλογές θυμήθηκε να υποσχεθεί 50% μείωση σε όλα τα δημοτικά τέλη, αξιοποιώντας -λέει- το πλεόνασμα των 17,5 εκατομμυρίων που λιμνάζει στα ταμεία του Δήμου. Να θυμηθούμε λοιπόν τα αυτονόητα:
– Πρώτο, το πλεόνασμα, που όντως υπάρχει και λιμνάζει, προέρχεται από την υπερφορολόγηση των προηγούμενων ετών, κατά τα οποία ο κ. Ζέρβας ήταν εξέχον στέλεχος της διοίκησης και Αντιδήμαρχος. Αν λοιπόν, μέσα στην καρδιά της κρίσης, αυτός και οι υπόλοιποι της παράταξης Μπουτάρη αφαίμασσαν τους πολίτες δημιουργώντας πλεονάσματα, ας ξεκινήσει με μια συγγνώμη.
– Δεύτερο, το ετήσιο ύψος των ανταποδοτικών τελών φτάνει τα 35 εκ. Αν ο φέρελπις Δήμαρχος υπόσχεται να χαρίσει το 50% των τελών, αυτό σημαίνει ότι θα εξανεμίσει το πλεόνασμα που δημιουργήθηκε επί σειρά ετών μέσα σε μόλις μία χρονιά – και αυτό απλά για να εξαγοράσει μερικές ψήφους. Την αμέσως επόμενη χρονιά (η οποία θα απέχει από τις επόμενες εκλογές) και με το πλεόνασμα φαγωμένο, τα τέλη αναγκαστικά θα επανέλθουν ήσυχα κι ωραία στο αρχικό τους ύψος.
– Τρίτο και σημαντικότερο: όλα τα ανταποδοτικά τέλη καθαριότητας κατανέμονται ήδη με εξαιρετικά άδικο τρόπο, με ευθύνη προφανώς όλων των προηγούμενων διοικήσεων, του κ. Ζέρβα συμπεριλαμβανομένου. Και αυτό γιατί ο Δήμος Θεσσαλονίκης έχει επιλέξει να επιβαρύνει δυσανάλογα τα φτωχά νοικοκυριά για να ελαφρύνει τις επιχειρήσεις, χρησιμοποιώντας ένα συντελεστή κλιμάκωσης των τελών ανάμεσα στην υψηλότερη και τη χαμηλότερη κλίμακα μόλις στο 2,5:1, όταν ο ίδιος ο νόμος επιτρέπει ως και 10:1. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Ένα κατάστημα γρήγορης εστίασης ή καφέ στο χέρι κάποιας από τις γνωστές αλυσίδες, έκτασης π.χ. 20 τ.μ., πληρώνει τα ίδια τέλη καθαριότητας με ένα φτωχό διαμέρισμα των 50 τ.μ., κι ας παράγει μέσα σε μια μέρα όσα απορρίμματα παράγει ένα φτωχό νοικοκυριό σε ένα μήνα. Δεν πρόκειται για αδικία, πρόκειται για κλοπή: οι φτωχοί καλούμαστε να πληρώσουμε για τα σκουπίδια που παράγουν οι επιχειρήσεις.
Οι εκπρόσωποι της παράταξης του ΝΑΙ, σαν τον Ζέρβα, τον Μπουτάρη και τόσους άλλους υποψήφιους, φωνάζουν για «λαϊκισμό» κάθε φορά που κάποιο κίνημα διεκδικεί για τους φτωχούς τα στοιχειώδη. Μας κουνάνε το δάχτυλο και ρωτάνε που θα βρούμε τα χρήματα. Αυτή τη φορά φαίνεται ότι τα βρήκανε και θα τα χαρίσουν απλόχερα, πρώτα στους φίλους επιχειρηματίες. Και όλα αυτά, όλως τυχαίως μια εβδομάδα πριν τις εκλογές. Είναι ντροπή.
Τα χρήματα αυτά δεν ανήκουν σε κανένα Ζέρβα, σε κανένα Μπουτάρη. Ανήκουν στους πολίτες και δη τους φτωχότερους, αυτούς που τα πληρώνουν τόσα χρόνια. Θα πρέπει λοιπόν να αξιοποιηθούν για να στήσει ο Δήμος ένα ριζικά διαφορετικό μοντέλο διαχείρισης των απορριμμάτων και ανακύκλωσης:
– Βασισμένο στον διαχωρισμό στην πηγή και τη συμμετοχή των πολιτών
– Αποκεντρωμένο, με πολλούς μικρούς σταθμούς μεταφόρτωσης και χώρους απόθεσης
– Δημόσιο, με ουσιαστική ενίσχυση, κατάρτιση και προστασία των εργαζομένων.
Με αυτό τον τρόπο, τα δημοτικά τέλη, αντί να πέσουν στο βαρέλι δίχως πάτο των προεκλογικών υποσχέσεων, θα επενδυθούν σε μια πραγματικά δημόσια ανάγκη, θα συμβάλλουν στην ουσιαστικά παραγωγική ανασυγκρότηση της πόλης μας, θα προσφέρουν θέσεις εργασίας, θα βοηθήσουν να απεξαρτηθεί ο Δήμος από τους ιδιώτες και να αποκτήσει τις δημόσιες υποδομές που χρειαζόμαστε.
Όσο για τα Δημοτικά Τέλη, θα πρέπει να σχεδιαστούν από την αρχή, με τη μέγιστη δυνατή κλιμάκωση, ώστε
– να επιβαρυνθούν δίκαια οι επιχειρήσεις που παράγουν μεγάλο όγκο απορρίμματα,
– να ελαφρυνθούν τα σπίτια και ιδιαίτερα τα φτωχότερα, καθώς και οι επιχειρήσεις που θα καταφέρνουν αποδεδειγμένα να μειώσουν σημαντικά τα απορρίμματα που παράγουν,
– να απαλλαχθούν οι άνεργοι/ες, τα συνεργατικά εγχειρήματα, οι χώροι πολιτισμού,
– και να καλύπτουν τις αυξανόμενες ανάγκες της πόλης για ένα δημόσιο και αποτελεσματικό μοντέλο καθαριότητας.
Με αυτές τις προϋποθέσεις, και εφόσον όντως υπάρχει πλεόνασμα, μπορεί να γίνει μια δίκαια κατανεμημένη μείωση του συνολικού ποσού των τελών. Με αυτό τον τρόπο, τα δημοτικά τέλη μπορούν να γίνουν και ένα εργαλείο – κίνητρο για τη μείωση των απορριμμάτων και ιδιαίτερα των συσκευασιών μίας χρήσης. Καταλαβαίνουμε βέβαια ότι τέτοιες προτάσεις δεν είναι τόσο πιασάρικες, όσο τα σκόντα του κάθε κ. Ζέρβα, αλλά δυστυχώς εμείς δεν ανήκουμε στην ίδια πιάτσα και θα συνεχίσουμε να πολιτευόμαστε με τον δικό μας τρόπο. Οι παραπάνω προτάσεις είναι λοιπόν από τις πρώτες που θα κατεβάσουμε στο επόμενο Δημοτικό Συμβούλιο.